Tekst Bettine Hilbrands
Foto Tineke Dijkstra
Vergunninghouders van nucleaire installaties zijn wettelijk verplicht om ongewone gebeurtenissen, radiologische noodsituaties, ongevallen en stralingsincidenten binnen een bepaalde tijd te melden bij de ANVS. Iedere inrichting heeft deze verplichting, conform haar vergunning, in het verleden zelf nader uitgewerkt in door de (voorloper van de) ANVS goedgekeurde eigen meldcriteria. Om deze criteria te harmoniseren, heeft de ANVS een ‘Handreiking Meldcriteria Nucleaire Installaties’ opgesteld. Tineke Nusselder-Ipenburg en Loes van Dam begeleidden dit proces en toetsten de Handreiking bij de vergunninghouders.
‘De meldcritria en –termijnen waren voor iedere installatie anders’, zegt Nusselder-Ipenburg. ‘Dat wilden we zowel voor onszelf als voor de vergunninghouders werkbaarder maken. Met deze Handreiking geven we daar in de praktijk handen en voeten aan’. In de Handreiking beschrijft de ANVS wat zij beschouwt als een goede invulling en uitvoering van de wettelijke meldplichten en –termijnen. Het is een hulpmiddel voor vergunninghouders. Aan de hand van de criteria uit de Handreiking kunnen zij voorstellen doen voor hun eigen meldcriteria, zodat deze goed aansluiten op de verschillende situaties.
Voortdurend verbeteren
Voor de ANVS zijn de meldingen belangrijk om adequaat toezicht te houden op de nucleaire veiligheid. Ook het leren van gebeurtenissen is van groot belang voor de nucleaire veiligheid. Daarom moet de vergunninghouder in het kader van ‘voortdurend verbeteren’ altijd onderzoek doen naar de oorzaak van de gebeurtenis en maatregelen nemen om het probleem op te lossen en in de toekomst te voorkomen. Kennis over de gebeurtenis is ook van belang voor het goed functioneren van andere installaties en voor het toezicht.
Merkbare ongewone gebeurtenissen
De in de Handreiking beschreven wettelijke meldtermijnen zijn afhankelijk van de aard van de gebeurtenis. De meldtermijn is vijftien minuten (bij een kernongeval), acht uur (bij een gebeurtenis met beperkte invloed op de nucleaire veiligheid) of twee werkdagen (bij een gebeurtenis met minimale/geen invloed op de nucleaire veiligheid). Naast meldplichtige gebeurtenissen kunnen zich voorvallen voordoen bij een kerninstallaties die niet meldplichtig zijn, maar waar burgers zich wel zorgen over kunnen maken. Bijvoorbeeld omdat ze meerdere hulpdiensten zien rijden bij een nucleaire bedrijf, rook zien of op internet lezen dat kerncentrale Borssele geen stroom meer levert. Daarom is met vergunninghouders afgesproken dat zij deze zogenaamde ‘merkbare ongewone gebeurtenissen’ binnen één uur aan de ANVS melden.
Vragen
Tijdens het opstellen van de Handreiking hebben Nusselder-Ipenburg en Van Dam deze getoetst bij de vergunninghouders. Op 25 september 2018 organiseerde de ANVS een dag waarop zij in verschillende sessies input konden geven op een van te voren voorgelegd ‘praatstuk’. ‘Op basis van de input uit deze workshopdag is de Handreiking aangepast’, aldus Van Dam. ‘Voor zover het niet mogelijk was de vragen van de vergunninghouders in de Handreiking te verduidelijken, hebben we ze apart beantwoord.’
Factsheet
Na de workshop volgde een schriftelijke consultatie en daarna een interne collegiale toetsing. Inmiddels is de Handreiking op de website van de ANVS gepubliceerd en kunnen de vergunninghouders deze gebruiken bij het vernieuwen van hun meldcriteria. In de Handreiking staat ook beschreven hoe de ANVS het publiek over de verschillende meldingen informeert. Meer informatie daarover is te vinden in de factsheet ‘Hoe communiceert de ANVS over ‘ongewone gebeurtenissen?’.
