Collegiale toetsing verouderingsbeheer Europese kernreactoren

Volgens een update uit 2014 van de EU-richtlijn Nucleaire Veiligheid moeten de nationale toezichthouders elke zes jaar een collegiale toetsing uitvoeren. ‘Dit is een goed instrument waarbij vakexperts uit Europese landen elkaar wederzijds tegen het licht houden’, zegt Jurrian Boom, adviseur internationale zaken bij de ANVS. ‘Vanwege de grote vloot van relatief oude kerncentrales in Europa en de vele long term operation vergunningen die werden afgegeven, is als eerste gekozen voor het thema verouderingsbeheer.’

Vragen en antwoorden

‘Ieder land moest eind 2017 een statusrapport opleveren over hoe de nucleaire installaties met verouderingsbeheer omgaan’, zegt Boom. ‘Alle kerncentrales en alle onderzoeksreactoren met een vermogen van meer dan één megawatt kwamen daarvoor in aanmerking. In Nederland zijn dat de kerncentrale in Borssele, de Hoger Onderwijsreactor in Delft en de Hoge Flux Reactor in Petten. De installaties moeten een gedetailleerd overzicht hebben van alle onderdelen, hun toestand, en wanneer ze vervangen moeten worden. Hierbij moeten ze testen uitvoeren en inspectieprogramma’s hebben. Daarna volgde er een periode van drie tot vier maanden waarin de collegiale toetsing plaatsvond. We hebben alle rapporten van de deelnemende landen gelezen en naar aanleiding daarvan kritische vragen gesteld. Voor alle landen samen zijn er in totaal 2300 vragen gesteld en beantwoord. Wij kregen ongeveer 120 vragen.’ 

Auto

Behalve het algehele programma voor verouderingsbeheer werden de elektrische kabels, de moeilijk toegankelijke leidingen, het drukvat, en de betonnen constructie van de reactoren getoetst. Boom: ‘Het gaat er om of je in de gaten hebt hoe componenten met de tijd en door gebruik ouder worden. En of je alle technische kennis in huis hebt om ze te repareren of vervangen, ook als ze dertig jaar oud zijn. Heb je alternatieven als een onderdeel niet meer leverbaar is of als er nieuwe veiligheidsinzichten zijn? Je kunt verouderingsbeheer deels vergelijken met het vervangen van onderdelen in een auto. Zo moet je bij een splinternieuwe auto ook tijdig bedenken wanneer je de banden moet vervangen, of wanneer er een nieuwe distributieriem in moet. Bij een kerncentrale gaat verouderingsbeheer verder dan alleen een onderhoudsprogramma. In een oude auto moet je bijvoorbeeld stoelen zónder hoofdsteun vervangen door stoelen mét hoofdsteun, en tweepuntsgordels door driepuntsgordels. Verouderingsbeheer is er dus op gericht het veiligheidsniveau op peil te houden en daar waar mogelijk te verhogen, ondanks de effecten van veroudering door gebruik en het verstrijken van de tijd. Het is daarmee een belangrijk onderwerp voor kerncentrales van alle leeftijden.’

Luxemburg

Tijdens de collegiale toetsing, in mei 2018, was Boom met collega’s en technische experts van de centrales op de toetsingsconferentie in Luxemburg. De ongeveer 300 deelnemers gaven per land een toelichting op de vragen die ze hadden gekregen. Een speciaal hiervoor ingestelde ENSREG-werkgroep beoordeelde alle presentaties en gaf aan wat elk land nog kon verbeteren. Boom: ‘Op die beoordeling konden we nog reageren. In oktober 2018 stelde de ENSREG de uitkomst van de toetsing vast. Daarna zijn we alle bevindingen om gaan zetten in een actieplan. Dat hebben we op 30 september van dit jaar naar de ENSREG gestuurd. Het actieplan is gebaseerd op onze analyse van de aanbevelingen die voor heel Europa gelden en de aanbevelingen die specifiek voor Nederland zijn. Dit heeft geresulteerd in een plan met twaalf actiepunten, waarvan acht voor de vergunninghouders en vier voor onszelf. Deze gaan we afronden voor de volgende toetsing in 2023.’

Zie ook
Nationaal Actieplan over verouderingsbeheer naar ENSREG

De ANVS besteedt aandacht aan het onderwerp verouderingsbeheer tijdens de netwerkdag op 28 november 2019. U kunt zich nog tot 20 november aanmelden via postbus.anvs@anvs.nl.