Fotoverslag

Hoe worden risico’s in de stralingswereld en de nucleaire sector ervaren? Hoe kijken burgers tegen risico’s aan? Hoe maken we de risico’s en zorgen daarover bespreekbaar? Welke regels zorgen voor minder risico’s en welke risico’s komen in de nabije of verre toekomst op ons af? De 123 deelnemers gingen over deze en andere vragen met de ANVS in gesprek tijdens de diverse workshops.

Tijdens het plenaire deel in de ochtend waren er drie sprekers:

• Jan van den Heuvel (bestuursvoorzitter ANVS);
• Femke de Vries (waarnemend voorzitter Raad van Advies van de ANVS en bijzonder hoogleraar toezicht aan de Rijksuniversiteit Groningen);
• Arjen Boin (hoogleraar Openbare Instellingen en Bestuur aan de Universiteit Leiden en Managing Partner bij CrisisPlan BV).

Jan van den Heuvel: “Deze netwerkdag gaat ook over het opzoeken van dialoog met elkaar, van buiten naar binnen”.

Uit onderzoek van Femke de Vries naar transparantie en vertrouwen in toezicht blijkt:

• Communiceren is in het algemeen goed voor vertrouwen in toezichthouder.
• Focus op het “Waarom” van je handelen in plaats van alleen “Hoe” heeft meer effect op dit vertrouwen.
• Communicatie over fouten kan leiden tot daling van vertrouwen in deskundigheid maar stijging van vertrouwen in integriteit.
• Vooral bij communiceren over fouten: besteed aandacht aan het “waarom”.

Zie voor meer informatie haar presentatie Transparantie, toezicht en vertrouwen.

Arjen Boin vraagt of we echt goed voorbereid zijn op een crisis en geeft daar een checklist voor. Deze bevat de volgende onderdelen:

• detectie,
• sensemaking,
• besluitvorming,
• coördinatie,
• zingeving,
• adaptatie,
• communicatie.

Zie voor meer informatie zijn presentatie Crisis: Zijn we echt goed voorbereid?

Het middaggedeelte bestond uit twee rondes van in totaal tien workshops waar de deelnemers uit konden kiezen:

1. Het tweede leven van radioactief afval.
2. Veiligheidscultuur vanzelfsprekend.
3. Transparantie – The house of trust.
4. Vrijstelling en vrijgave.
5. Bedrijfsnoodplannen.
6. Voor en door stralingsadviseurs.
7. Ontwerp een kennisinfrastructuur.
8. Verouderingsbeheer – De chocoladefabriek.
9. Meet & Greet met het bestuur.
10. Roddelen over de ANVS.

Workshop 'Het tweede leven van radioactief afval'

Enkele conclusies:

• Regels en beleid zijn belangrijk, ze geven een kader waarbinnen iedereen opereert. Je kunt niet alles aan de markt overlaten.
• Er is een masterplan nodig om dit beleid uit te werken (à la Nederland Circulair 2050) en er moet een bijbehorende verdienmodel worden uitgewerkt.

Zie voor meer informatie: Het tweede leven van radioactief afval.

Workshop 'Veiligheidscultuur vanzelfsprekend'

 Valkuilen:

• Cijfers, feiten en klokkenluiders negeren, bagatelliseren of onderschatten.
• Geen zeurpiet willen zijn.

Tips:

• Correct en tijdig informeren over risico’s.
• Fouten toegeven, eerlijkheid en transparantie.

Zie voor meer informatie Veiligheidscultuur vanzelfsprekend.

Workshop 'Transparantie - The house of trust'

Belangrijk bij openbaarmaking:

• Heldere en begrijpelijke taal.
• Doelgericht: vorm passend bij het doel.
• De publicatie moet in context geplaatst worden, zowel van de toezichtvisie van de ANVS als van de specifieke resultaten.
• Zowel negatief als positief resultaat delen.
• Actieve betrokkenheid van de vergunninghouder en/of branchevereniging voorafgaand aan openbaarmaking.

Zie voor meer informatie: Transparantie - The house of trust.

Workshop 'Vrijstelling en vrijgave'

De deelnemers kwamen vooral voor informatie en meer verduidelijking door de ANVS. Enkele reacties:

• Is het stelsel niet te ingewikkeld geworden?
• Voor iedere afvalstroom dreigt een eigen vrijgavewaarde.
• We moeten voorkomen dat er teveel maatwerk nodig is.

Workshop 'Bedrijfsnoodplannen'

Wat opviel:

• De deelnemers uit de nucleaire sector zijn redelijk goed op de hoogte van nut en noodzaak en onderdelen van een bedrijfsnoodplan. De nadruk lijkt vooral te liggen op interne activiteiten.
• De deelnemers uit de niet-nucleaire sector zien de kans op een radiologische noodsituatie als erg klein. In hun ogen is de aanpak dus vooral generiek gericht met enkele aandachtspunten ten behoeve van de stralingsbescherming in noodsituaties.

Workshop 'Voor en door stralingsadviseurs'

Uit de discussie met (paarden)dierenartsen bleek dat zij het idee hebben dat uitvoerende partijen die röntgenopnames moeten maken zich niet geheel bewust zijn van de risico’s. Mogelijke oplossing: het ontwikkelen van werkinstructies.

Zie voor meer informatie: Voor en door stralingsadviseurs.

Workshop 'Ontwerp een kennisinfrastructuur'

De ANVS heeft een onafhankelijke commissie ingesteld om steun en voorwaarden voor een Nationaal Kennis Platform (NKP) voor Nucleair en Straling te onderzoeken. Doel: het versterken en structureel borgen van de kennis op het gebied van nucleair en straling. De commissie staat onder leiding van André van der Zande (oud-DG RIVM). Daarnaast zitten Bert Wolterbeek (directeur Reactor Instituut Delft) en Carolien Leijen (voorzitter Nederlandse Vereniging voor Stralingshygiëne) in de commissie. De 30 deelnemers aan de workshop gaven aan dat het opleidingsaanbod nog voldoende is om aan de marktvraag te voldoen. Het stelsel is wel kwetsbaar.

Workshop 'Verouderingsbeheer – De chocoladefabriek'

Algemene conclusie: verouderingsbeheer loont. Het zorgt voor rust in de bedrijfsvoering en extra inkomsten.

Workshop 'Meet & Greet met het bestuur'

Het bestuur van de ANVS ging met de deelnemers in discussie en gaf een toelichting op onder andere de functiescheiding in de nieuwe organisatie en de stappen die de ANVS zet met betrekking tot transparantie. Tip van een deelnemer: organiseer een bijeenkomst waarin Algemeen Coördinerend Stralingsdeskundigen hun ervaringen kunnen uitwisselen.

Workshop 'Roddelen over de ANVS'

Enkele tips:

• Erken fouten.
• Leer nog meer van praktijkervaring.
• Bestuur moet meer zichtbaar zijn.

Enkele tops:

• Kundige organisatie met deskundige mensen.
• Open benadering.
• Grote vooruitgang geboekt qua professionaliteit.

De kennisquiz

De quiz bevatte tien vragen die in de snelst mogelijke tijd beantwoord moesten worden. Ongeveer 45 mensen hebben meegedaan. De winnaar had acht van de tien vragen goed in ongeveer twee minuten.