Tekst Bettine Hilbrands
Foto Politie

Naar aanleiding van een melding van een schroothandelaar in Friesland, die radioactief afval geleverd kreeg, startten politierechercheurs in samenwerking met de ANVS en onder leiding van het Openbaar Ministerie een onderzoek naar het dumpen van radioactief schroot. Dit leidde er toe dat de politie eind juni 2018 vier personen aanhield die ervan worden verdacht dat ze handelden in radioactief metaalafval. Voor teamleider Hollemans van Milieu, het opsporingsteam van de politie dat werkt aan ondermijnende milieucriminaliteit, was de samenwerking met de ANVS relatief nieuw en ‘bijzonder prettig’.

‘Onze expertise ligt bij opsporing en het zoeken van boeven en niet zozeer bij radioactieve straling’, zegt Hollemans. ‘We hebben daar hulp bij nodig van de ANVS. In eerste instantie wilden we graag weten: over wat voor spul hebben we het en wat is het risico daarvan voor onze eigen opsporingscollega’s, voor de verdachten en voor de samenleving? En hoe gaan we daarmee om?’ Na metingen door de ANVS bleek dat het radioactieve materiaal geen risico opleverde voor mens of milieu. Als je het een uur vast zou houden, is de blootstelling aan radioactiviteit vergelijkbaar met een röntgenfoto bij de tandarts.

Schroothandelaren

De detectiepoortjes bij een schroothandelaar in Friesland vormden de aanleiding voor het onderzoek. Deze sloegen alarm toen het schrootafval met de radioactieve stoffen langs kwam. De handelaar waarschuwde de ANVS en die nam vervolgens contact op met de politie. Het onderzoek van de politie en de ANVS leidde in juni 2018 tot de aanhouding van vier mannen die worden verdacht van het aanbieden van radioactief metaalafval. Voor het aanbieden en verwerken van radioactief afval gelden strenge regels. Zo is er altijd een vergunning van de ANVS nodig. Het volgens de regels verwerken van radioactief afval kost uiteraard geld. De politie vermoedt dat de verdachten op een goedkope manier van dit materiaal af probeerde te komen, door het te verbergen tussen ander materiaal en het zonder kennisgeving aan te bieden bij diverse schroothandelaren.

‘De ANVS is een professionele club met verstand van radioactief materiaal’, politieteamleider Hollemans.

Gezamenlijke inspanning

Al het radioactieve materiaal is inmiddels gevonden. Het gaat om in totaal 25 ton metalen ballastblokken die volgens de politie vermoedelijk afkomstig zijn uit het ruim van een gesloopt schip. De ANVS heeft bij de betreffende bedrijven een tijdelijke bergplaats ingericht. Zij moeten een deskundig bedrijf inschakelen om de radioactieve stoffen op een verantwoorde wijze af te voeren naar een daartoe aangewezen inzamelaar voor radioactief afval. Hollemans: ‘Voor ons was de samenwerking met de ANVS relatief nieuw en bijzonder prettig. De ANVS is een professionele club met verstand van radioactief materiaal. Het belangrijkste voor ons als opsporingsteam Milieu was het zo snel mogelijk lokaliseren van die 25 ton afval en deze laten veiligstellen door de ANVS. We zijn blij en tevreden dat dit door gezamenlijke inspanning is gelukt.’