Tekst Bettine Hilbrands
Foto RIVM

Voor een deskundige organisatie als de ANVS is kennismanagement van groot belang. Thierry Louis brengt als ‘kwartiermaker’ in kaart welke informatie er binnen de ANVS aanwezig is en hoe die versterkt kan worden. Om extra kennis te verkrijgen, voert de ANVS in samenwerking met nationale en internationale partners onderzoek uit. Eén daarvan is het onderzoek naar woningen in Nederland met mogelijk hogere radonconcentraties, dat senior adviseur/onderzoeker Ronald Smetsers van het RIVM in mei 2017 publiceerde.

‘Wat de ANVS doet, is maatschappelijk relevant’, zegt Louis. Daarom is het belangrijk dat we veel aandacht besteden aan kennismanagement. Kennis en expertise zijn de brandstof van de organisatie’. Louis zorgt als kwartiermaker kennismanagement dat de kennis van de ANVS wordt geborgd in de interne processen, bijvoorbeeld rond personeelsbeleid. Louis: ‘We moeten medewerkers aantrekken met kennis die aansluit bij de taken en verantwoordelijkheden van de organisatie. Via opleidingen en het ontwikkelen van competenties kun je die kennis en vaardigheden up-to-date houden. Bij de capaciteitsplanning moet er vervolgens rekening mee worden gehouden dat mensen zoveel mogelijk op verschillende klussen worden ingezet, zodat ze daarvan kunnen leren. En door een dubbele bezetting in de vorm van meester-gezel kun je de kennis in huis houden. Een vertrekkende medewerker kan dan een vervanger inwerken.’

Cybersecurity

Louis: ‘Door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen verandert in de loop der tijd de behoefte aan het soort kennis dat de ANVS in huis moet hebben of waartoe we toegang toe moeten hebben. Ik breng in kaart welke kennis en instrumenten de ANVS op dit moment gebruikt en kijk waar we het kunnen versterken of zouden moeten bijsturen. In bepaalde kennis moeten we niet meer investeren.’ De ANVS beschikt zelf over veel kennis, onder andere van wet- en regelgeving. Andere kennis, bijvoorbeeld op het gebied van cybersecurity, kan de ANVS inhuren. ‘Maar dan moeten we zorgen dat we dat goed kunnen’, zegt Louis. ‘Je moet bijvoorbeeld de opdracht formuleren en de resultaten die terugkomen kunnen interpreteren. Daar is ook een bepaald kennisniveau voor nodig’. 

Onderzoek

De ANVS voert onderzoek uit in samenwerking met onder andere de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) voor beveiligingsvraagstukken, het RIVM voor stralingsbescherming, GRS (een Duits ingenieursbureau dat ook voor de Duitse overheid werkt) voor nucleaire veiligheid en NRG voor onder andere ondersteuning bij het schrijven van nationale rapporten in het kader van internationale verplichtingen. ‘Bij de Nuclear Energy Agency van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling lopen ook onderzoeken die voor ons relevant zijn en waar we gebruik van kunnen maken, bijvoorbeeld op het gebied van de veroudering van kerncentrales’, aldus Louis.

Radon

Nationaal wordt het meeste onderzoek uitgevoerd in samenwerking met het RIVM. Een voorbeeld daarvan is het onderzoek naar woningen in Nederland met mogelijk hogere radonconcentraties, dat senior adviseur/onderzoeker Ronald Smetsers van het RIVM in mei 2017 publiceerde naar aanleiding van een onderzoeksvraag van de ANVS. Deze beleidsondersteunende studie werd uitgevoerd ten behoeve van de implementatie van de nieuwe regels voor stralingsbescherming. Radon is een radioactief edelgas dat van nature door verval van radionucliden ontstaat in de bodem en in daarvan gemaakte bouwmaterialen. Vanuit deze materialen kan radon in gebouwen terechtkomen. Als radon vervalt, ontstaan radioactieve stoffen die na inademing het risico op longkanker kunnen vergroten. Uit het onderzoek blijkt dat zich in Nederland naar schatting 24.000 woningen bevinden met een jaargemiddelde radonconcentratie boven de referentiewaarde van 100 becquerel (Bq) per kubieke meter, vooral in eengezinswoningen met natuurlijke ventilatie in Zuid-Limburg en het Rivierengebied. ‘Ondanks het feit dat de hoeveelheid radon in de woning in Nederland meevalt, lopen we in de eigen woning relatief veel straling op. Radon is daarbij het meest belangrijk. De gemiddelde stralingsdosis die we binnenshuis oplopen is net zo groot als de dosis die we gemiddeld oplopen door medische diagnostiek’, zegt Smetsers. ‘De eigen woning en het ziekenhuis zijn voor ons dus de twee belangrijkste stralingsbronnen. Samen zijn ze goed voor 80% van de totale stralingsdosis die een burger in Nederland gemiddeld ontvangt.’

'De eigen woning en het ziekenhuis zijn de twee belangrijkste stralingsbronnen', Ronald Smetsers.

Actieplan

Uit het onderzoek van het RIVM blijkt dat 100 becquerel radon per kubieke meter in woningen voor Nederland haalbaar is als nationaal referentieniveau. Daarmee halen we het laagste radonreferentieniveau dat door verschillende internationale organisaties geadviseerd wordt. Smetsers: ‘Je moet als staat zorgen dat je de situatie verbetert voor de huizen die boven je eigen referentieniveau zitten. Door eenvoudige maatregelen als meer en beter ventileren en beter afdichten van verbindingen naar de kruipruimte kun je al een eind komen. De ANVS zal mede op basis van dit rapport een radonactieplan uitwerken.’

Meer informatie vindt u op de website van het RIVM:

Nationaal referentieniveau radon in woningen
Infographics over straling
Aandeel per stralingsbron