‘De zorg voor veiligheid staat altijd voorop’

Op 1 augustus 2017 trad de wet in werking die van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) maakte. De ANVS bestond op dat moment als organisatie al enige tijd: sinds 1 januari 2015 als een bijzondere directie van het toenmalige ministerie van Infrastructuur en Milieu. De aanleiding om de ANVS op te richten was tweeërlei: om de beschikbare kennis en expertise op het gebied van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming zoveel mogelijk te bundelen en om te voldoen aan de eis van het Internationaal Atoomagentschap IAEA dat de zorg voor de veiligheid binnen de overheid op onafhankelijke wijze moet zijn georganiseerd, zonder de mogelijkheid voor bestuur en politiek om daarin te kunnen interveniëren.

Veiligheid voorop

De ANVS ontstond door bundeling van een aantal organisaties uit de toenmalige ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu. Het voorbereidend werk daarvoor was verricht door een werkgroep, in opdracht van de beide secretarissen-generaal van de genoemde ministeries. De vliegende start die de ANVS moest maken was niet mogelijk geweest zonder het uitstekende voorbereidende werk van allen die bij deze fase betrokken zijn geweest. Hen past op deze plaats in het eerste officiële jaarverslag een gemeend woord van dank. Vanaf het moment van oprichting stond de ANVS voor twee belangrijke taken: de vormgeving van de organisatie en zorg dragen voor de veiligheid van Nederland en zijn inwoners. Met de aantekening dat de zorg voor de veiligheid altijd voorop stond.

Organisatie

De organisatorische vormgeving van de ANVS is dankzij de inzet van alle medewerkers op een goede manier en in gestaag tempo tot stand gebracht. Onder leiding van een speciaal hiervoor benoemde transitiemanager en met grote betrokkenheid van de medewerkers en de medezeggenschap zijn de verschillende fasen van het organisatietraject volgens plan doorlopen en is iedereen geplaatst. Opmerkelijk en een grote verdienste van alle betrokkenen is dat de samensmelting van de verschillende ‘bloedgroepen’, toch altijd een belangrijk aandachtspunt en soms een belemmering bij fusies, soepel, geruisloos en snel is verlopen. Collega’s die, in verband met functiescheiding, voor de vorming van de ANVS werd ontmoedigd om met elkaar samen te werken, bleken elkaar meteen te kunnen vinden op wat ons allen verbindt: passie voor de inhoud en verantwoordelijkheid voor de veiligheid.

Formatie en kennismanagement

Op basis van een nadere analyse naar taken en formatie werd de ANVS in de gelegenheid gesteld om de formatie met 19 formatieplaatsen uit te breiden, waardoor deze nu 139 fte bedraagt. Sindsdien zijn in verschillende tranches nieuwe collega’s aangetrokken. Het is heel belangrijk voor een kennisintensieve organisatie als de ANVS om er voor te zorgen dat collega’s worden aangetrokken die over kennis beschikken die aansluit bij de taken en verantwoordelijkheden van de organisatie. Het is dan ook zeer bemoedigend om te constateren dat de ANVS, waar sprake is van een kleine vijver waarin moet worden gevist, een aantrekkelijke werkgever blijkt te zijn voor de specialisten waaraan ook de overheid behoefte heeft. Mede door de ontwikkeling van het kennismanagement binnen de organisatie, en de koppeling daarvan aan ons personeelsbeleid, bestaat er een goed beeld met betrekking tot de vraag over welke kennis de ANVS moet beschikken, gelet op de voortdurende ontwikkelingen en wijzigende inzichten die zich voordoen ten aanzien van het veiligheidsdossier. Er wordt in dat verband ook nadrukkelijk gestuurd op de vraag over welke kennis de ANVS zelf moet beschikken, c.q. welke wordt verkregen via opdrachtverlening aan zogenaamde ‘technical support organisations’. Onder andere het RIVM is daarbij een belangrijke kennispartner voor ons.

Integriteit

Voor een organisatie als de ANVS, die zich bezighoudt met veiligheidsvragen bij bedrijven en instellingen, is het wezenlijk dat ook binnen de eigen organisatie een cultuur van veiligheid bestaat. Aan dit aspect wordt ook door het IAEA in toenemende mate aandacht besteed. Medewerkers moeten op veilige en onbekommerde wijze informatie met elkaar en met het management kunnen delen. Managers moeten openstaan voor tegenspraak en de kennis en informatie waarover medewerkers beschikken respecteren en benutten in de beslissingen die zij nemen. Integriteit, collegialiteit en correcte omgang met elkaar staan hoog geschreven in het vaandel van de ANVS. Meteen vanaf de oprichting zijn zowel een vertrouwenspersoon als een functionaris voor integriteitskwesties benoemd. De laatste is ook verantwoordelijk voor integriteitskwesties die extern, in relatie tot het optreden en fungeren van de ANVS (kunnen) spelen. Daarbij geldt dat de ANVS elke melder of klokkenluider a priori serieus neemt en klachten en meldingen onderzoekt. In hoofdstuk 4.2 wordt daarop nader ingegaan. In het afgelopen jaar is het eerste belevingsonderzoek gehouden onder medewerkers van de ANVS. De uitkomsten laten zien dat de medewerkers de ANVS als een prettige werkomgeving zien, maar dat men geregeld een hoge werkdruk ervaart en dat het wenselijk is aandacht te besteden aan interne samenwerking en ontwikkeling & loopbaan. De resultaten zijn besproken in het managementteam en hebben geleid tot een programma dat in 2018 voor de gehele organisatie wordt uitgevoerd en waarbij de nadruk ligt op werkdruk en werkbeleving.

ANVS-beleid

Om sturing te kunnen geven aan de uitvoering van de eigen taken en zo verantwoord om te kunnen gaan met de inzet van de beschikbare capaciteit, heeft de ANVS de aanloopperiode naar de zbo-status benut om hiervoor beleidskaders te formuleren. In de eerste plaats is het ‘Koersdocument ANVS’ vastgesteld, waarin onze eigen leidende principes zijn geformuleerd en op basis van verkenningen van de omgeving en (mogelijke) toekomstige ontwikkelingen in strategische bewoordingen de koers van de ANVS is bepaald. Voorts zijn documenten opgesteld inzake het vergunningenbeleid en de toezicht- en interventiestrategie. Doel van deze documenten is niet alleen om richting te geven aan ons eigen handelen, maar ook om maximale transparantie te betrachten naar onze omgeving ten aanzien van de vraag wat men kan verwachten van de ANVS. Elk van de documenten is opgesteld binnen de ANVS, met grote inbreng van hen die met de uitvoering daarvan zijn belast. Dit is zeer belangrijk gebleken voor het draagvlak en de verinnerlijking van de ANVS-terminologie, de -werkwijze en het -beleid bij de betrokken medewerkers en leidinggevenden. De ANVS is weliswaar een nieuwe organisatie, doch vanaf het allereerste moment wel verantwoordelijk voor de uitvoering van de taken die vanuit de samenstellende onderdelen werden ingebracht. Een flink aantal dossiers kon daarbij niet worden aangemerkt als rustig bezit. De groeiende ongerustheid in de grensregio’s over de veiligheid van de Belgische kerncentrales, de aankondiging van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) om een onderzoek in te stellen naar de crisisvoorbereiding, de relatief korte tijd die nog restte om te voldoen aan de Europese eis om een nieuw stelsel voor de stralingsbescherming te introduceren, de (financiële) perikelen rondom de kerncentrale in Borsele en de historische afvallocatie in Petten, de vaststelling van het nationale programma radioactief afval, de Thermphoskwestie: het is slechts een greep uit de dossiers die vanaf het allereerste moment veel aandacht behoefden. En dat in combinatie met de opbouw van de organisatie. Mede omdat we er in slaagden om vanaf het allereerste begin als organisatie - met een eigen gezicht en gemotiveerde medewerkers - naar buiten te treden, kan worden geconcludeerd dat we er in geslaagd zijn om in de korte tijd van ons bestaan een herkenbaar stempel te drukken op alle dossiers, ook de zeer complexe.  

Dankwoord

Zorgen voor veiligheid is een opdracht die slechts kan worden uitgevoerd door velen. De ANVS is daarin een belangrijke partner, maar realiseert zich voortdurend het grote belang van samenwerking met andere partijen. Met velen is in de afgelopen periode kennis gemaakt en zijn hechte en professionele samenwerkingsverbanden aangegaan. Wij danken iedereen die het aangaat voor deze samenwerking en kijken er naar uit om die de komende jaren voort te zetten en te intensiveren. Een laatste woord van dank gaat uit naar hen die ons het meest nabij zijn: de medewerkers van de ANVS. Zonder hun inzet, hun deskundigheid, passie en gedrevenheid zouden wij ons belangrijke werk niet kunnen doen. Het is een voorrecht om met hen te mogen werken.

Lees voor een overzicht van alle ontwikkelingen in 2017 het volledige jaarverslag.

Het bestuur van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming,